به قلم: پوهنوال دوکتورعبدالصبور فخری
استاد دیپارتمنت زبان وادبیات عربی- دانشکده زبان وادبیات، دانشگاه کابل
چکیده
در مقاله حاضر به مقدار تأثیر پذیری علامه محمد اقبال لاهوری از قرآن کریم، پرداخته شده است. هنگامی که کلیات فارسی اقبال را مطالعه کردم در یافتم که آن بزرگوار به قرآن کریم به طور زائدالوصفی توجه کرده است؛ به حدی که واژه های قرآنی را هم به صورت اسم و هم به صورت فعل به کثرت به کار برده است. از آن جایی که اقبال راه حل معضل کشور های اسلامی را در بازگشت به قرآن و حاکم ساختن آموزه های آن، بر زندگی می دیده، در مواقع مختلف کتاب خود به داستان ها و مفاهیم قرآنی اشاره های واضح دارد. در این راستا در اشعار خود از سمبول های زیادی؛ چه مثبت و چه منفی یاد آور می شود وحتی به ذکر سمبول های معنوی هم روی می آورد و قرآن کریم و ام الکتاب را به عنوان دو سمبول بسیار گرامی، در مواقع مختلف دیوان های خویش، یا آور می شود. در کنار ذکر واژگان و سمبول ها، اقبال از شدت علاقه مندی اش به قرآن حظ می برد که عبارات و جمله های قرآنی را نیز در سیاق کلام خود به کار بگیرد. از لابه لای مطالعات خود در یافتم که اقبال در طول وعرض کتاب خود در ده ها مورد جمله هایی را به کار برده که بعضی از آن ها جمله کامل وبعضی دیگر جمله های نا تمام اند؛ ولی در هر دو صورت میزان علاقمندی اقبال به قرآن وبکار گیری جمله ها وعبارات آن را نشان می دهد. شاید بتوان گفت که علامه اقبال لاهوری بعد از حکیم سنائی غزنوی و مولوی جلال الدین محمد بلخی بیشترین توجه را به بکارگیری قرآن کریم در شعر فارسی داشته است.
واژه های کلیدی: اقبال، سمبول، تراکیب، اسماء، افعال، جمله ناتمام، جمله کامل.
The Impact of Holy Quran on Allama Iqbal Lahori’s Poetry
Written by: Associate Professor Doctor Abdul Saboor Fakhri
Abstract:
In this article the amount to which Allama Iqbal Lahori is influenced by the Holy Quran has been discussed. When I red the Persian kolliyat (collection) of Iqbal I found that, the honorable had paid over describe attention to Holy Quran; to an extent that the Quranic words are used both in the form of nouns and in the form of verbs in plurality. As Iqbal was considering the solution of the problems of Islamic countries in return to the Quran and to sovern its teachings in life, in various occasions of his book has clear references to Quranic stories and concepts. In this regard in his poetry many symbols whether positive or negative is reminded and even mentioned spiritual symbols. He reminds the Holy Quran and (Umm ul Ketab) (Alfateha) as two very cherished symbols on different occasions in his Divans. Beside mentioning words and symbols, Iqbal is receiving portion from his intensity of interest to Quran that he uses Quranic phrases and sentences in context of his speech. Throughout my studies, I have found that Iqbal used sentences in many cases throughout his book that some of them are complete sentence and some other are incomplete sentences; however, in both cases it shows amount of Iqbal’s interest In Quran and using it’s sentences and phrases. Perhaps I can say that Allama Iqbal Lahori after Hakim Sanai Ghaznavi and Molavi Jalaleddin Mohammad Balkhi has paid the most attention in using Holy Quran in Persian poetry.
Keywords: Iqbal, Symbol, Combinations, Nouns, Verbs, Incomplete sentence, Complete sentence.
برای دانلود روی لینک کلیک کنید.
