بقلم: پوهنمل دوکتور عبدالصبور فخری، استاد پوهنحی زبان وادبیات پوهنتون کابل
این مقاله به طور عام به دو بخش تقسیم می گردد، در بخش نخست مقاله فعالیتهای علامه سید جمال الدین در برابر استبداد داخلی از یک سو وتلاشهای خستگی نا پذیر وی در برابر استعمار خارجی به ویژه استعمار انگلیس از سوی دیگر سو مورد بررسی و مداقه قرار گرفته است و بخش دوم مقاله، به برنامه های اصلاحی همه جانبه ایشان تخصیص داده شده که در بر گیرنده مسائل ذیل است: تأسیس جامعه اسلامی جهت وحدت بخشیدن همه مسلمین و بر کنار داشتن آنان از تفرق و پراکندگی به ویژه در امور سیاسی وسر نوشت ساز، تلاش برای آزادی و استقلالیت فکری، سیاسی، اخلاقی، اقتصادی، اجتماعی از زیر یوغ استعمار خارجی، تقدیم راه حلهای اقتصادی جهت خود کفایی جهان اسلام، تلاش برای ایجاد راهکارهای تساوی حقوقی میان ملتهای مختلف، فراخوانی به سوی همزیستی دینی و مذهبی و نژادی، دعوت به سوی وحدت و یکپارچگی و دوری از گروه گرایی و نژاد پرستی، دفاع از خلافت عثمانی در برابر دسیسه های استعمار و دشمنان اسلام، دعوت همه مسلمین به سوی رستاخیز و بیداری و بازگشت به اصل دین، دفاع از تمدن اسلامی و زبان عربی در برابر تمدن غربی، تقویه روحیه و احساس فراگیری علوم مفید ودعوت اهل دانش به سوی اجتهاد و آزاد اندیشی و ترک تقلید کورکورانه، تأسیس سازمانهای سیاسی جهت اصلاحات فراگیر از طریق بدست گرفتن اقتدار سیاسی، دعوت به سوی صلح جهانی. سید جمال الدین افغانی در طی دهها سال مبارزه و سفرهای طولانی به کشورهای مختلف، دردهای ملل اسلامی وشرقی را نیک شناسایی کرده بود و برای آن درمانهای شفا بخشی را توصیه می کرد، تا جهان اسلام وشرق از نا ملایمات و بدبختی های روزافزون موجود رهایی یابد….
جهت بدست آوردن متن کامل مقاله بالای دانلود کلیک نمائید.
